Leefstijlfactoren hebben ongelooflijk veel effect op gezond ouder worden. En op de huid. Dat laatste blijkt uit een recent gepubliceerd onderzoek over acne. Dat wordt bij volwassenen gelinkt aan producten met veel suiker en aan fastfood.
Acne en ongezonde voeding
Acne bij volwassenen wordt kennelijk veroorzaakt door ongezonde voeding. Hoe zit dat?
“Allereerst wil ik beklemtonen dat mijn expertise vooral ligt bij het gezond ouder worden en niet bij het effect van leefstijlaanpassingen op de huid. Maar toevallig zag ik dit grootschalig onderzoek over acne en voeding dat heel recent verschenen is*. Deze grote studie werd in Frankrijk uitgevoerd onder bijna 25.000 mensen. Iets minder dan de helft had vroeger en/of nu last van acne. Er werd een significant verband gevonden tussen de huidige acne en de consumptie van vette en suikerhoudende producten, suikerhoudende dranken en melk. Het bleek dat dit westerse energierijk voedingspatroon geassocieerd wordt met de acne waar men op dat moment last van had. Er is nog wel meer grootschalig onderzoek nodig om de precieze relatie van genoemde voedingsmiddelen aan te tonen en vooral om te staven of er een oorzakelijk verband is. Het is opvallend dat chocolade en vlees, ook gemeten in het onderzoek, niet met acne samenhingen, terwijl dat wel vaak gezegd wordt.”
Suiker slecht?
Suiker is volgens u niet per definitie slecht. Wat bedoelt u?
“Suiker op zich is niet zo heel slecht. Het zit bijvoorbeeld ook in fruit. Maar als je het toevoegt aan je eten of aan drankjes, dan heb je het alleen maar over lege calorieën. Je lichaam heeft er niets aan, want er zitten geen mineralen of vitaminen in. Je wordt er alleen maar dikker van.”
Voorkom dikker worden
Waarom vindt u het belangrijk dat mensen gezonder leven?
“Er zijn in Nederland op dit moment ongeveer 1,3 miljoen ouderen met overgewicht. Als je kunt voorkomen dat mensen dikker worden, kunnen zij zo optimaal mogelijk oud worden. Want het leven wordt echt minder leuk als je veel te zwaar bent. Veel mensen weten wel dat er gezondheidsrisico’s zijn, zoals onder andere hart- en vaatziekten en suikerziekte, maar minder mensen hebben er een idee van dat het ook een grotere slijtage van de gewrichten, meer kans op depressie en een minder seksleven op oudere leeftijd geeft.”
Gezonde leefstijl, gezonder leven, meer bewegen
U geeft aan dat om gezond oud te worden simpel advies voldoet. Waar doelt u precies op?
“Er is wetenschappelijk aangetoond dat een gezonde leefstijl helpt bij het gezond oud worden met zo min mogelijk chronische ziektes. Er zijn daarvoor veel factoren van belang, zoals gezonde voeding, het blijven gebruiken en stimuleren van je hersenen en het hebben van een sociaal netwerk. Maar het meest essentieel is de factor bewegen. Ga meer bewegen, is mijn allereerste advies. Het lichaam is daarvoor gemaakt. En het heeft zo ongelooflijk veel effect: welke ouderdomsklacht iemand ook heeft, meer bewegen helpt altijd. Dan kan het ook om aangepast bewegen gaan als er problemen zijn. Een fysiotherapeut kan daar onder andere in adviseren.”
Gezonder leven? Niet te veel zitten
U hebt zitting in de Gezondheidsraad die de regering over een gezonde leefstijl adviseert op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten. Wat stond nog meer in de laatste adviezen aan de minister van VWS?
“In de meest recente Beweegrichtlijnen beveelt de raad nu ook aan om spier- en botversterkende oefeningen te doen en om niet te veel te zitten. Minimaal zouden volwassenen twee en een half uur per week matig intensief moeten bewegen (bijvoorbeeld wandelen of fietsen) en kinderen dagelijks minstens een uur. Ruim de helft van de volwassenen en kinderen haalt de nieuwe richtlijnen niet, volgens cijfers van het RIVM. En in deze coronatijd met veel thuiswerken, zitten mensen nog meer. En dat terwijl bewegen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en depressieve symptomen verkleint. Uit onderzoek blijkt verder dat de gunstige effecten toenemen met de hoeveelheid bewegen: meer, vaker en intensiever bewegen is nog beter.”
Voorkomen is beter dan genezen
Maar je kunt toch naar je huisarts gaan als je overgewicht hebt?
“In het algemeen besteedt de huisarts alleen aandacht aan overgewicht als er klachten zijn. Hij werkt meestal niet preventief, terwijl juist dan de meeste winst te behalen is: voorkomen is beter dan genezen. Daarnaast kunnen veel van de huidige artsen geen goed voedingsadvies geven, want zij zijn daar simpelweg niet in opgeleid. Het is fijn dat veel medicijnstudenten nu wel meer kennis over voeding willen hebben. Alleen zitten de colleges daarover nog niet in hun standaard opleidingspakket en geven mijn collega’s en ik vooral in de avonduren daarover les.”
Geen alcohol?
Veel alcohol drinken is niet gezond, ook niet voor de huid. U geeft aan dat je minder alcohol zou moeten nuttigen. Hoeveel mag wel?
“Eigenlijk geven de laatste onderzoeken aan dat je helemaal geen alcohol meer zou moeten nemen. Tot een glas per dag geeft een iets verhoogd risico op aandoeningen en dat risico neemt snel toe al naar gelang je meer drinkt. Er is in ons advies overigens geen verschil meer tussen mannen en vrouwen: het is voor iedereen ongezond.”
Eetdagboek voor een gezonder eetpatroon
Het Voedingscentrum vertaalt de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad naar de Richtlijnen Schijf van Vijf. U noemt een leuke tool op de site. Welke?
“Het gaat om ‘Mijn Eetmeter’, een eetdagboek. Je kunt daarin dagelijks opschrijven wat je eet en drinkt. En dan zie je of je voldoende voedingsstoffen en energie binnenkrijgt. Door dit in te vullen kun je stapje voor stapje werken aan een (nog) gezonder eetpatroon . Twijfel je of je gezond bezig bent, ga dan voor advies over voeding naar een diëtist.”
Interview: Lizet van Triet
Prof. dr. ir. Marjolein Visser is hoogleraar Gezond ouder worden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is lid van de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen en voorzitter van de vaste commissie Voeding van de Gezondheidsraad.
Bron: Gezondheidsraad. Beweegrichtlijnen 2017. Den Haag: Gezondheidsraad, 2017; publicatienr. 2017/08. (Via www.gezondheidsraad.nl kan je de Beweegrichtlijnen downloaden.)
* Association Between Adult Acne and Dietary Behaviors Findings From the NutriNet-Santé Prospective Cohort Study, Laetitia Penso, MSc; Mathilde Touvier, PhD; Mélanie Deschasaux, PhD; et al, JAMA Dermatol. Published online June 10, 2020. doi:10.1001/jamadermatol.2020.1602
Gezonder leven? Ga lekker wandelen
Wat is gratis, gezond voor je koppie en zorgt ervoor dat je fit en slank(er) wordt? Wandelen! Maar waarom doen we dat eigenlijk veel te weinig? Vaak is er net even een duwtje in de rug nodig om daadwerkelijk te gaan wandelen. In Wandellust laat lifestyleblogger Cynthia Schultz zien hoe fijn wandelen kan zijn. Laat je daarom door dit mooie boek inspireren om te gaan wandelen.
