Het toepassen van plantenextracten voor de gezondheid is al een oeroud gebruik, maar de moderne aromatherapie is nog maar honderd jaar oud en begon in Frankrijk. Centraal staat het bevorderen van de gezondheid door middel van aromatherapeutische producten zoals etherische oliën, vette plantoliën, leemproducten en hydrolaten. Aromatherapie maakt gebruik van de essentie, de levenskracht van planten en draagt deze over op het lichaam via de longen (verneveling), de slokdarm (via de voeding) of de huid (cosmetica).
Essentiële oliën
Essentiële oliën (ook wel aromatische of etherische oliën genoemd) zijn de vluchtige geurstoffen uit aromatische planten. Ze worden toegepast voor diverse cosmetische doeleinden, maar ook als smaakstoffen in de voedingsindustrie en voor verschillende therapeutische doeleinden. Essentiële oliën activeren het afweersysteem, zijn nuttig voor lichaam en geest en hebben een gunstige invloed op de gezondheid. De vluchtige geurstoffen van planten worden onder invloed van de zon geproduceerd en opgeslagen in speciale holtes en kanaaltjes in de plant. Zo zitten bij roos en jasmijn de geurcellen in de bloemblaadjes; bij pepermunt en basilicum in het blad; bij gember en valeriaan in de wortel; bij citrusvruchten in de schil en bij sandelhout en ceder in het hout.
De plant gebruikt deze aroma’s voor het aantrekken van nuttige insecten en/of de bestrijding van ziektekiemen. Om deze eigenschappen voor mensen te gebruiken, worden deze essentiële oliën uit de plantendelen geëxtraheerd.
Unieke samenstelling
Elke essentiële olie bevat een unieke samenstelling van actieve bestanddelen. Deze unieke samenstelling van werkzame stoffen bepaalt de werking en eigenschappen van de essentiële olie. Iedere olie is in zekere mate antiseptisch en heeft daarnaast specifieke eigenschappen. Sommige oliën past men toe bij bijvoorbeeld schimmelinfecties, ontstekingen of acné. Andere oliën hebben een gunstig effect op onze emoties en onze psyche. Ze hebben een ontspannende uitwerking op de geest en kunnen gevoelens van angst en onrust verminderen. Essentiële oliën zijn zeer geconcentreerd. Voor één druppel rozenolie moeten de blaadjes van 200 (met de hand geplukte) rozen worden gedistilleerd. De hoge concentratie zorgt ervoor dat bij toepassing maar weinig olie gebruikt hoeft te worden. Gemiddeld bevat 1 ml essentiële olie 20 tot 25 druppels. Zuivere natuurlijke essentiële oliën bevatten soms meer dan driehonderd verschillende inhoudsstoffen die alle bijdragen aan de werking van de olie.
Vette plantenoliën
Naast essentiële oliën behoren ook vette plantoliën tot het domein van de aromatherapie. Vette plantoliën worden gewonnen uit vruchten, noten en zaden. Denk aan avocado-olie, olijfolie, kokosolie en amandelolie. Ze lijken erg op het huideigen sebum en worden daardoor makkelijk geabsorbeerd door de huid. Koudgeperste plantaardige vette oliën zitten vol met (vooral) onverzadigde vetzuren, mineralen, vitamine E, oligo-elementen en fytosterolen die van groot belang zijn voor een gezonde huid. Deze stoffen dringen direct door in de huid en beschermen en versterken het immuunsysteem van de huid. Vette plantoliën zijn ook een zeer goede drager om essentiële oliën in de huid te krijgen. De meeste essentiële oliën mogen niet puur op de huid aangebracht worden omdat ze de huid kunnen irriteren. Door ze te mengen met een vette plantolie kunnen ze zonder problemen door de huid worden opgenomen.
Hydrolaten
Hydrolaten zijn bloemen- of kruidenwaters die door het specifieke productieproces van essentiële oliën als een soort bijproduct ontstaan. Aromatische hydrolaten zijn het product van het stoomdestillatieproces en bevatten wateroplosbare, vluchtige plantcomponenten die ze vaak de geur geven van de essentiële olie, maar niet zo sterk zijn. Hun samenstelling is anders dan die van een essentiële olie: rijker aan wateroplosbare bestanddelen en praktisch vrij van lipofiele substanties zoals terpeenkoolwaterstoffen die in vette plantoliën en essentiële oliën voorkomen. Dit betekent dat ze zeer goed te verdragen zijn en vaak antiseptisch en ontstekingsremmend werken.
Aromatherapie is een mooie manier om je lichaam en je huid te verzorgen met natuurlijke producten. Ga eens naar de in aromatherapie geschoolde schoonheidsspecialist om een behandeling volgens de aromatherapie zelf te ervaren. De geuren zijn heerlijk en hebben bovendien een gunstig effect op de geest. Essentiële oliën zijn vergeleken met reguliere cosmetica beperkt houdbaar. De houdbaarheid verschilt per olie. Essentiële oliën moeten daarom altijd in een donkere fles bewaard worden, op een gelijkmatige temperatuur.
Tekst: Saskia Petit
