“De belangrijkste trend is het bereiken van een zo natuurlijk mogelijk resultaat”, zegt cosmetisch arts KNMG en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Geneeskunde (NVCG) Catharina Meijer. "Doel van de meeste mensen is om er frisser en uitgeruster uit te zien. Alsof je op vakantie bent geweest. Mensen zijn heel bang dat het onnatuurlijk wordt. Je ziet dan ook dat de minimaal invasieve ingrepen zoals botox en fillers heel populair zijn." Catharina Meijer is tevens eigenaar van de Dermaclinic-klinieken in Zwolle, Groningen, Utrecht, Den Haag en Den Bosch.
Alle leeftijdsgroepen
Cosmetische ingrepen worden zoals gezegd steeds populairder. Het aantal cosmetische ingrepen neemt onder alle leeftijdsgroepen toe. Catharina: "Er is in de media veel te doen geweest over jonge meiden die massaal aan de botox zouden gaan. Dat geeft een vertekend beeld. We zien daar inderdaad een toename van het aantal ingrepen, maar dat zien we in alle leeftijdsgroepen. De grootste groei wordt gezien in de categorie vrouwen tussen de 30 tot 55 jaar."
Taboe is er af
Catharina: "Je kunt stellen dat het taboe op cosmetische ingrepen in Nederland er wel echt af is. De laatste jaren heeft het een enorme vlucht genomen. Tien jaar geleden werd er nauwelijks over gesproken als mensen een ingreep hadden laten doen. Tegenwoordig kent iedereen wel iemand die een cosmetische ingreep heeft ondergaan en een grote groep overweegt het." Cosmetisch dermatoloog Peter Velthuis, werkzaam bij het Erasmus MC beaamt de groei. "Er is de afgelopen jaren zeker een stijging te zien van cosmetische ingrepen. Vooral onder de jongere doelgroep, vrouwen tussen de achttien tot dertig jaar, zien we een grote toename. Onder deze groep is veel vraag naar lipvergrotingen, neuscorrecties en botox. Het wordt onder alle leeftijdsgroepen normaler om een ingreep te laten doen. Inmiddels heeft een op de 46 vrouwen een cosmetische ingreep ondergaan. Dat vind ik toch wel mainstream."
Verouderingsproces
Catharina Meijer: "Het verouderingsproces zorgt ervoor dat ons uiterlijk verandert. De huid bevat als we ouder worden minder hyaluronzuur en collageen, de botstructuur neemt af en het onderhuids vet verplaatst zich. Als gevolg daarvan krijgen we last van rimpels, verzakkingen en een verslapte huid. Mensen kunnen het gevoel hebben dat hun uiterlijk niet meer past bij hoe ze zich voelen. Met soms heel kleine ingrepen kun je prachtige resultaten bereiken waar mensen heel blij mee zijn en waardoor ze zich weer lekkerder in hun vel voelen." Peter Velthuis: "Mensen geven aan er jonger uit te willen zien, maar onderliggend gaat het meestal over zelfvertrouwen. Daarnaast zie ik ook bij veel jongere mensen de invloed van met name sociale media. Zij komen soms echt met een super bewerkte foto van een influencer of celebrity in de hand naar ons toe, en willen er dan net zo uitzien. We moeten heel zorgvuldig omgaan met dergelijke onrealistische verwachtingen. Maar ik moet zeggen dat over het algemeen de verwachtingen over cosmetische ingrepen in Nederland de laatste jaren wel normaler zijn geworden. De meeste mensen willen een naturel resultaat."
Beschermde titel sinds 1 juli
De cosmetische geneeskunde heeft de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Aanvankelijk was het een vrij gebied waarin ieder (basis)arts actief kon zijn zonder enige scholing of kwaliteitswaarborg. Inmiddels is er een onafhankelijke, tweejarige opleiding Cosmetische Geneeskunde en is het vakgebied sinds april 2019 als medisch specialisme erkend door het College Geneeskundige Specialismen. Per 1 juli 2019 is de titel 'cosmetisch arts KNMG' beschermd. Voorheen was dat niet het geval en kon iedere (basis)arts zich cosmetisch arts noemen. Catharina Meijer: "Voor consumenten was het altijd lastig om te bepalen met wat voor arts ze te maken hadden. In klinieken werken plastisch chirurgen, maar ook basisartsen en huisartsen. Alle artsen mochten zich cosmetisch arts noemen. Nu de titel beschermd is, zijn we gelukkige weg uit dit 'grijze gebied' en kunnen consumenten erop vertrouwen dat de ‘cosmetisch arts KNMG’ die hen behandelt, een gedegen opleiding cosmetische geneeskunde heeft gevolgd en voldoet aan alle kwaliteitseisen die aan deze titel verbonden zijn. De markt is daardoor transparanter en veiliger geworden. Voor ons als NVCG is het tevens belangrijk dat de cosmetische geneeskunde nu een erkend specialisme is binnen de geneeskunde."
Stap vooruit
Ook Peter Velthuis is blij met deze ontwikkeling. "Deze erkenning is een enorme stap vooruit. Let wel; nog steeds mag iedere (basis)arts in Nederland cosmetische ingrepen uitvoeren, maar er komt een landelijk register waar consumenten kunnen zien welke artsen de registratie cosmetisch arts KNMG hebben en voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Voor dermatologen en plastisch chirurgen was dat al zo. Overigens komen er in mei 2020 vanuit Europa strengere richtlijnen voor medical devices (medische hulpmiddelen), waar bijvoorbeeld fillers onder vallen. Deze producten zullen veel strenger gecontroleerd worden, onder meer ten aanzien van veiligheid. Eveneens een heel goede ontwikkeling."
Samenwerking met schoonheidsspecialisten
Veel schoonheidsspecialisten werken samen met een cosmetisch arts. En ook in veel klinieken werken naast artsen ook schoonheidsspecialisten en huidtherapeuten. Op deze manier kunnen klinieken en instituten een breder behandelpalet aanbieden en kan de cliënt voor alles onder één dak terecht. Catharina Meijer: "Wij werken in al onze klinieken samen met schoonheidsspecialisten en hebben ook samenwerkingsverbanden met diverse salons. Dat doen we al meer dan vijftien jaar. De meerwaarde daarvan is dat we elkaar prachtig aanvullen en dat de cliënt op een vertrouwd adres zowel voor huidverbetering als injectables terecht kan."
Risico's
Bij elke ingreep kan iets misgaan, ook bij cosmetische ingrepen. Hoewel de risico's van minimaal invasieve cosmetische ingrepen minder groot zijn dan die van esthetische chirurgie, waarbij in de huid gesneden wordt. De voornaamste risico’s en complicaties bij esthetische chirurgie zijn infectie, afstoting van (borst)implantaten, gevoelsstoornis, huidverkleuring, weefselversterf, asymmetrie, slechte littekenvorming, trombose, nabloeding, pijn en allergische reacties op het verdovend middel. Artsen moeten dit vooraf goed bespreken met hun cliënten. Goede voorlichting is noodzakelijk, want mensen zijn zich niet altijd bewust dat een cosmetische ingreep ook risico's met zich meebrengt. Peter Velthuis: "Mensen stappen daar heel makkelijk overheen, merk ik. Wij artsen snappen steeds beter waar de risico's liggen en moeten onze cliënten daar heel goed over voorlichten. Maar als je kiest voor een goed opgeleide, erkende cosmetisch arts die werkt met goede producten, is het risico dat er iets verkeerd gaat minimaal."
Tekst: Saskia Petit